FİKRİ VE SINAİ MÜLKİYET HAKLARI YÖNERGESİ
Kapsam
MADDE 1-(1) Bu yönerge; bilimsel çalışmalardan doğacak ve toplumsal katma değer yaratabilecek, ticarileştirmeye konu olabilecek her türlü bilgi, girişim fikri, tasarım, marka, faydalı model, patent, telif gibi her türlü fikrî ve sınai mülkiyet hakkını ve bunların ticarileştirilmesi ve/veya üçüncü taraflara aktarılması süreçlerini kapsar.
Tanımlar
MADDE 2- (1) Bu yönergede yer alan;
a) İEÜ: İzmir Ekonomi Üniversitesini
b) İEÜ Kaynakları: İEÜ bünyesinde bulunan Laboratuvar, Ekipman, Fon, Personel veya Tesisler gibi altyapı olanaklarını,
c) Buluş: Bir işin yeni bir şekilde yapılmasını sağlayan veya bir soruna yeni bir teknik çözüm sağlayan özgün bir ürün veya süreci,
ç) Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları (FSMH): Buluşa ait ticari sırlar dâhil olmak üzere buluşun korunması için yapılan patent, yazılım telifi, tasarım, faydalı model, marka başvuruları ve bu başvurulardan kaynaklı elde edilen/edilecek tüm hakları,
d) Hizmet Buluşları: Fikri ve sınai mülkiyetin oluşmasına katkıda bulunan, İEÜ ile herhangi bir sözleşme çerçevesinde çalışan tüm tam ve yarı zamanlı akademik ve idari personel ile öğrencileri (Lisans, Lisansüstü öğrencileri, değişim programları öğrencileri ve stajyerler de dâhil.) kapsayan kişiler tarafından İEÜ kaynakları kullanılarak gerçekleştirilen buluşları,
e) Serbest Buluşlar: Fikri ve sınai mülkiyetin oluşmasına katkıda bulunan, İEÜ ile herhangi bir sözleşme çerçevesinde çalışan tüm tam ve yarı zamanlı akademik ve idari personel ile öğrencileri (Lisans, Lisansüstü öğrencileri, değişim programları öğrencileri ve stajyerler de dâhil.) kapsayan kişilerin İEÜ’nün kaynaklarını kullanmadan gerçekleştirdiği veya İEÜ’nün FSMH’yi devir etmeye karar verdiği buluşları,
f) Fikri ve Sınai Mülkiyet Geliri: FSMH'nin herhangi biri ya da tümünün ticarileştirilmesinin sonucunda İEÜ’nün doğrudan ya da dolaylı olarak elde ettiği geliri,
g) Net Fikri ve Sınai Mülkiyet Geliri: İEÜ’nün söz konusu FSMH’nin ticarileştirilmesi ile ilgili yaptığı ticari anlaşmalar sonucunda elde ettiği gelirden, söz konusu FSMH’nin korunması ve ticarileştirilmesi kapsamında İEÜ tarafından yapılan masrafların çıkarılması sonucu elde edilen yıllık gelir miktarını,.
ğ) Kümülatif Fikri ve Sınai Mülkiyet Geliri: Hesaplamanın yapıldığı yıl da dâhil olmak üzere fikri ve sınai mülkiyet unsurlarından elde edilen net fikri ve sınai mülkiyet gelirlerinin toplamını,
h) PGTTO: İEÜ üst yönetimi tarafından üniversitenin teknoloji transfer süreçlerini yürütmesi için yetkilendirilmiş olan Proje Geliştirme ve Teknoloji Transfer Ofisi’ni.
ı) Fikri ve Sınai Mülkiyet Komisyonu (FSMK): Buluşların patentlenebilirlik ve ticari potansiyel değerlendirmelerinin yapılması, FSMH koruma stratejilerinin belirlenmesi konularının görüşüldüğü ve süreçlerinde nihai karar için üst yönetime rapor edildiği komisyonunu,
i) Üçüncü Kişiler: İEÜ’nün, PGTTO’nun veya buluş sahibi/sahiplerinin; buluşun desteklenmesi, buluşa ait haklarının ticarileştirilmesi gibi tüm süreçlerde temas halinde oldukları kişi, kurum ve kuruluşları,
j) Ticarileştirme: FSMH’nin, İEÜ tarafından devir, lisanslama, iç kullanım, şirketleşme yolu ile gelir ve/veya fayda elde etmek amacıyla kullanımı,
k) İmtiyaz Ücreti: İEÜ’nün elde ettiği yıllık net FSMH gelirinden ilgili buluş sahibi/sahiplerine dağıttığı payı,
ifade eder.
Uygulama Esasları
MADDE 3- (1) 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun madde 121 (3)’te yer alan “Yükseköğretim kurumu, buluş üzerinde hak sahipliği talebinde bulunması durumunda, patent başvurusu yapmakla yükümlüdür.“ hükmü gereğince (buluş sahibi/sahipleri ile başka şekilde anlaşılmadığı sürece) İEÜ tarafından desteklenen projeler ve/veya İEÜ içinde yürütülen herhangi bir akademik çalışma sonucu ortaya çıkan buluş sahibi/sahiplerinin buluşlarına ait fikri ve sınai mülkiyet hakkı İEÜ'ye aittir.
(2) (Değişik SK 04.06.2020-397-A/14-MH 22.06.2020-39) Fikri ve Sınai Mülkiyet Komisyonu (FSMK) İEÜ Rektör Yardımcısı, iki İEÜ Mütevelli Heyeti Temsilcisi, Üniversite Yönetim Kurulu tarafından seçilen iki uzman öğretim üyesi, PGTTO Koordinatörü ve PGTTO patent/lisanslama uzmanından oluşur. FSMK, İEÜ senatosunca kabul edilmiş̧ ve öğretim elemanlarına duyurulmuş̧ “FSMH Yönergesi” doğrultusunda, Üniversiteye ait olan veya olabilecek fikrî ürünlere ilişkin her türlü̈ süreçleri değerlendirip üst yönetime raporlar. Fikrî haklar açısından buluşçu ve/veya eser sahiplerine ödenecek lisans bedelleri ve varsa Üniversitenin payı konusunda her türlü kararı yürürlükteki mevzuata uygun olarak alır ve uygulamaları izler. Komisyon, gerektiğinde konuya ilişkin uzman görüşü almak için uygun gördüğü kişileri komisyona davet eder. Komisyon sekretaryasını PGTTO yürütür. PGTTO ticarileştirilen her bir fikrî ve sınai ürün için muhasebe kayıtlarını tutar ve kullanımdan gelen gelirlerin, FSMK ve ardından üst yönetimin kararlarına göre dağıtılmasını sağlar.
(3) FSMH paylaşımını içeren her projede, tarafların hak ve yükümlülükleri bir sözleşmeye dayanarak belirlenir.
(4) Bu yönergede belirtilen kurallar, 5846 sayılı Fikri ve Sanatsal Eserler Yasası ve 6769 sayılı Fikri ve Sınai Mülkiyet Kanunu dâhil ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere yürürlükteki yasalara karşı olmamaları koşuluyla FSMH içeren projeler için gerçekleştirilecek sözleşmelere eklenir.
(5) 6769 sayılı Fikri ve Sınai Mülkiyet Kanunu madde 121 (2) hükmü gereğince; buluş sahibi/sahipleri bir buluş yaptığında, bu buluşunu yazılı olarak (Buluş Bildirim Formu ile) ve 30 gün içerisinde PGTTO’ya bildirmekle yükümlüdür. Buluş birden çok buluş sahibi tarafından gerçekleştirilmişse bu bildirim birlikte yapılabilir.
(6) İEÜ, bir buluş için yaptığı FSMH koruma başvurusundan veya tescilli hakkından vazgeçmek isterse veya buluş patent başvurusu yapıldıktan sonra serbest buluş niteliği kazanırsa İEÜ öncelikle buluşu yapana sınai mülkiyet hakkını devralmasını teklif eder. Buluşu yapanın teklifi kabul etmesi durumunda haklar devredilir. Bu durumda İEÜ, buluşu yapana patent alınması ve korunması için gerekli olan belgeleri verir. Bu devir söz konusu olduğunda, tüm devir masrafları (noter ücreti, sicil kayıt ücreti gibi) buluş sahibi/sahipleri tarafından ödenir.
(7) Bir buluşun, bir dış kaynak tarafından desteklenen çalışma sonucunda ortaya çıkması halinde buluş üzerindeki hak sahipliği İEÜ ile söz konusu dış kaynak arasında yapılacak sözleşme ile belirlenir.
(8) Serbest Buluşların FSMH’leri buluş sahibi/sahiplerine aittir ancak böyle bir durumda bile herhangi bir ticari menfaat taşımadan, yalnızca eğitim amacıyla, İEÜ'nün söz konusu Fikri ve Sınai Mülkiyet için erişim ve kullanma hakkı vardır.
(9) Hizmet buluşu kapsamındaki buluşların korunması ve ticarileştirilmesi için doğacak her tür maliyet Üniversite Üst Yönetimi’nin onayı ile İEÜ tarafından karşılanacaktır.
(10) (Değişik SK 11.05.2022-467-2022-11-C/1-MH 26.05.2022-67)İEÜ tarafından, dış kaynak tarafından ya da ortak olarak desteklenen projelerden ya da herhangi bir akademik etkinliğin sonucunda ortaya çıkan FSMH’nin ticarileştirilmesinden İEÜ'nün elde ettiği net kümülatif gelirden, buluş sahibinin/sahiplerinin gelir payı faturalandırma tarihindeki TCMB döviz kuru baz alınarak aşağıdaki oranlarda dağıtılır:
| Buluş Sahibine/Sahiplerine Dağıtılan Toplam Gelir Payı |
| 2.000 USD'ye kadar %90 |
| 5.000 USD'nin 2.000 USD'si için 1.800 USD, fazlası %85 |
| 15.000 USD'nin 5.000 USD'si için 4.350 USD, fazlası %70 |
| 15.000 USD'den fazlasının 15.000 USD'si için 11.350 USD, fazlası %50 |
(11) Buluş sahibinin bir kişiden fazla olması halinde, paylaştırılacak imtiyaz ücreti buluş sahipleri tarafından imzalanmış “Buluş Bildirim Formu”nda belirtildiği gibi paylaştırılır. Eğer oran belirtilmedi ise tüm buluş sahipleri arasında eşit paylaştırılacaktır.
Yürütme
MADDE 4- (1) Bu yönergenin hükümlerini İzmir Ekonomi Üniversitesi Rektörü yürütür.
Yürürlük
MADDE 5- (1) Bu yönerge, İzmir Ekonomi Üniversitesi Senatosu tarafından onaylandığı tarihte yürürlüğe girer.
Bu yönerge 26.06.2019 tarih ve 366-A/5 sayılı Senato Kararı ve 08.07.2019 tarih ve 23 sayılı Mütevelli Heyet kararı ile yürürlüğe girmiştir.